O nas

Według starożytnych autorów chrześcijańskich, św. Tomasz Apostoł w trakcie swojej podróży misyjnej do Indii, ewangelizował również ludy zamieszkujące Azję Centralną (np. Partów). Ostatnie badania archeologiczne dna i pobrzeża jeziora Issyk-Kul (Kirgistan) zdają się potwierdzać informacje o istniejącym – nad brzegiem tegoż jezora – klasztorze, w którym przechowywane były, jeszcze w czasach średniowiecza, relikwie św. Mateusza Apostoła.

 Azja Centralna (Środkowa), obejmująca swym zasięgiem północno-zachodnią część Chin, Mongolię, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Azerbejdżan, Afganistan, Iran i Irak, może poszczycić się tym, że na jej terytorium –  już od pierwszych wieków– rozwijała się religia chrześcijańska. O historii obecności, ekspansji i upadku chrześcijaństwa na tym ogromnym terytorium, poza wąską grupą uczonych, wiedzą niestety – jak się wydaje – jedynie nieliczni. 

Od 1990 do 2005 roku mieszkałem głównie w Uzbekistanie oraz Kazachstanie, przez kilka miesięcy żyłem w Kirgistanie. Odwiedziłem kilkakrotnie Turkmenistan i Tadżykistan, a także dwukrotnie Afganistan. Jako franciszkanin przebywałem w tych krajach, zajmując się głównie – szeroko rozumianą – posługą  duszpasterską. W Taszkencie dane mi było nadzorowanie rekonstrukcji historycznego kościoła katolickiego. We współpracy z Ludmiłą Żukową († 2018), archeologiem, która przez 30 lat pracowała w „Towarzystwie Ochrony Zabytków Historii i Kultury Uzbekistanu” przy Instytucie Historii Akademii Nauk Uzbekistanu, przyczyniłem się do wydania dwóch książek (w języku rosyjskim) zawierających kilkanaście artykułów naukowych na temat chrześcijaństwa w Azji Centralnej, od czasów starożytnych, aż do wieku XX-go. 

W roku 2018 – po trzynastu latach pracy duszpasterskiej i naukowej w Stanach Zjednoczonych, Italii, Wielkiej Brytanii i Polsce – miałem okazję znowu powrócić do centralnoazjatyckiego regionu i zapoznać się bliżej z niektórymi obiektami i artefaktami archeologicznymi związanymi z historią zadomowionego tu od wieków chrześcijaństwa. Spotkania z nowymi ludźmi oraz z nieznanymi wcześniej miejscami przekonały mnie, że stworzenie w Internecie swoistej bazy materiałów (opartej w dużej mierze na dostępnych już on-line zasobach) poświęconych chrześcijaństwu w Azji Centralnej, może się okazać czymś wielce pożytecznym, tak dla specjalistów jak i dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką. Z myślą o tego rodzaju audytorium powstała obecna strona. 

Mam nadzieję, że zebrany tu materiał bibliograficzny, jak też książki, artykuły, wykłady, filmy oraz fotografie przyśpieszą proces odkrywania nieznanych jeszcze białych plam w historii chrześcijaństwa w tej –  o wielkim znaczeniu –  części świata. 

Ponieważ tak się składa, że w 2020 roku (wg. jednych źródeł) mija 1600 lat od założenia metropolii w Merv (dzisiejsze miasto Mary w Turkmenistanie), stąd utworzenie obecnej strony jest swoistym wkładem w obchody tegoż właśnie Jubileuszu (niestety, nigdzie oficjalnie  nie ogłoszonego).

Web–strona funkcjonuje dzięki wkładowi i poświęceniu kilku woluntariuszy, pracujących w nienormowanym wymiarze godzin, którzy starają się czynić wszystko co możliwe, aby ciągle powiększać istniejące zasoby informacyjne. Nie byłoby jednak obecnej strony, co należy wyraźnie podkreślić, gdyby nie pomoc materialna udzielona ze strony Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualych (Franciszkanów) w Krakowie.

W imieniu zaangażowanych w podtrzymywanie i funkcjonowanie niniejszej strony, zwracam się z serdeczną prośbą do ludzi nauki, jak i wszystkich posiadających jakiekolwiek materiały związane z historią chrześcijaństwa w Azji Centralnej, aby zechcieli i odważyli się udostępnić je dla dobra obecnego, jak i przyszłych pokoleń. Tych, którzy pragną dopomóc w ukazywaniu światu zapomniаnej i ciągle mało znanej historii Centralno-azjatyckiego chrześcijaństwa, zachęcamy do współpracy i kontaktu.

o. dr Krzysztof Kukułka OFM Conv